Blogbericht

Alles wat je moet weten over subwoofers

Algemene basisinformatie over subwoofers, voor stereo- en homecinema, hoe aan te sluiten, waar te plaatsen en hoe in te regelen.

– Wat is een subwoofer en waarvoor is deze bedoeld?

Een subwoofer is een speciale luidspreker die zich richt op het weergeven van de diepste bastonen. Deze krachtige luidspreker bevat vaak een ingebouwde eindversterker en tegenwoordig vaak ook software die de subwoofer kan optimaliseren voor de specifieke ruimte waarin hij wordt geplaatst.

Afhankelijk van de prijs en kwaliteit van de subwoofer kan hij extreem lage tonen produceren, soms zelfs tot wel 14 Hz. Subwoofers worden op twee manieren toegepast: bij muziekweergave, waarbij de zuiverheid van het geluid van groot belang is, en bij surroundgeluid in films, waar de subwoofer vaak zorgt voor spectaculaire geluidseffecten. Maar hoe zinvol is het gebruik van een subwoofer eigenlijk?

Het is essentieel dat een subwoofer het lage frequentiebereik van de hoofdluidsprekers aanvult. Een veelgebruikte norm is een frequentie van 80 hertz, maar een lager punt is ook acceptabel. Er zijn echter luidsprekersystemen die pas bij 200 hertz de overgang maken naar de subwoofer. In dat geval fungeert de subwoofer meer als een gewone woofer en is het slechts een manier om slechts één woofer in een luidspreker te plaatsen. Dergelijke systemen hebben vaak erg kleine hoofdluidsprekers en beperkte geluidskwaliteit.

De subwoofer kan doorgaans ingezet worden voor twee toepassingen:

  • De subwoofer als aanvulling bij muziekweergave
    Hier wordt de subwoofer ingezet als aanvulling op de hoofdluidsprekers zoals de boekenplank- monitorluidspreker of de grotere vloerstaande luidspreker. Bij het afspelen van muziek zorgt een goed afgestelde subwoofer voor een meer realistisch en ruimtelijk geluid. In deze toepassing mag het gebruik van een subwoofer niet opvallen. Het is pas wanneer je de subwoofer uitschakelt dat je hem zou moeten missen. Harmonieus en subtiel inregelen is een must. Doorgaans wordt er in dit geval gekozen voor de toevoeging van één subwoofer.
  • De subwoofer als onmisbaar onderdeel bij home cinema weergave.
    Voor de echte filmliefhebbers is een subwoofer bijna onmisbaar, omdat filmmakers het zogenaamde LFE (Low Frequency Effect) kanaal gebruiken voor spectaculaire geluidseffecten in het lagetonenbereik. Zonder een subwoofer mis je dus een belangrijk stuk emotie in de beleving van films. Steeds vaker worden er twee subwoofers ingezet bij home-cinema weergave.

– De actieve subwoofer en de verschillende ontwerpen.

De actieve subwoofer is tegenwoordig de meest gangbare keuze in vergelijking met de passieve subwoofer, die geen ingebouwde versterker heeft. De passieve subwoofer is nu zeldzaam op de markt. Een actieve subwoofer wordt gebruikt voor twee hoofddoeleinden: het weergeven van sublaag bij kleinere luidsprekers, zoals bij een stereosysteem, of als lage frequentieweergave voor geluidseffecten bij een home-cinema systeem. Het ontwerp van de subwoofer blijft in beide situaties hetzelfde: het doel is om diep en strak laag te produceren.

Er zijn verschillende ontwerpen die het meest worden toegepast bij subwoofers:

  • Basreflex principe: De behuizing heeft altijd een poort aan de voor-, achter- of onderkant. Dit type subwoofer is kritischer wat betreft de plaatsing.
  • Gesloten behuizing: Minder kritisch qua plaatsing dan basreflex subwoofers.
  • Push/Push-Pull/Pull designs en Impuls Compensated Design: Deze ontwerpen plaatsen twee woofers tegenover elkaar in een gesloten behuizing en hebben de minste problemen bij het vinden van een optimale locatie.

Hier zijn twee tips voor het kiezen en plaatsen van een subwoofer:

Tip 1: Een subwoofer maakt gebruik van een lage tonenluidspreker (woofer) die aanzienlijk meer vermogen nodig heeft dan een luidspreker voor midden- of hoge tonen. Het is daarom aan te raden om een subwoofer te kiezen met een krachtig vermogen van meer dan 200 watt continuvermogen en circa het dubbele aan piekvermogen

Tip 2: Lage tonen onder 100 Hz zijn niet gevoelig voor richting. Daarom is de plaatsing van een subwoofer minder kritisch en hoeft deze niet per se centraal te worden opgesteld.

– Hoe sluit je een subwoofer aan?

Subwoofers kunnen op verschillende manieren worden aangesloten, afhankelijk van de keuze van de subwoofer en de versterker/receiver. Omdat een subwoofer geen hoge tonen mag weergeven, moeten deze worden gefilterd. Dit kan zowel in de subwoofer zelf als in de versterker of AV-receiver worden gedaan.

  1. Op de AV-receiver: deze heeft meestal een aparte lijnuitgang, vaak Low Frequency Effect (LFE) genoemd, voor het aansluiten van een subwoofer. Dit is meestal een tulpconnectoren, ook wel bekend als Cinch of RCA, die verbonden moet worden met de tulpconnectoren op de subwoofer (LFE-ingang). Soms zijn er twee tulpconnectoren, waarvan één zonder filtering en één met. Aangezien de filtering al plaatsvindt in de AV-receiver en je niet dubbel wilt filteren, gebruik je de ongefilterde ingang. Op subwoofers met één tulpconnector kan de filtering worden uitgeschakeld. Raadpleeg hiervoor de gebruiksaanwijzing of specificaties.
  2. Op de pre-out-uitgangen van de stereoversterker: sommige versterkers hebben naast luidsprekeruitgangen ook pre-out-uitgangen. Dit zijn meestal tulpconnectoren, hoewel soms ook XLR-connectoren worden gebruikt. Er zijn ook stereoversterkers met een aparte subwoofer-uitgang. In tegenstelling tot de pre-out-aansluitingen is deze uitgang vaak gefilterd (meestal ergens tussen 80-150 Hz).
  3. Op de luidsprekeraansluitingen van de stereoversterker: sommige subwoofers bieden de mogelijkheid deze aan te sluiten op de luidsprekeraansluitingen van een versterker (high level aansluiten). Er dienen zich dan luidsprekerconnectoren op de versterker van de subwoofer te bevinden. Voordeel van het aansluiten op deze wijze is dat er geen faseproblemen ontstaan tussen de hoofdluidspreker en de subwoofer . Raadpleeg hiervoor de gebruiksaanwijzing of specificaties.

– Waar plaats je een subwoofer?

Hoewel sommige mensen denken dat je een subwoofer ergens onder de bank kunt verstoppen, is het belangrijk om de plaatsing van de subwoofer zorgvuldig te overwegen als je het beste resultaat wilt. Bij een verkeerde plaatsing en een beetje pech kun je helemaal geen laag meer horen op de luisterplek. Goede plaatsing is echter niet ingewikkeld. De bekendste truc is om de subwoofer op de meest gebruikte/ideale luisterpositie te zetten, muziek met veel laag (of een testtoon) af te spelen en te luisteren op plekken waar de subwoofer geplaatst kan worden. De plek die het beste laag (evenwichtig en bij voorkeur even luid) weergeeft, is de beste plek.

Het is essentieel dat de woofers van zowel de hoofdluidsprekers als de subwoofer synchroon naar buiten en naar binnen bewegen om onderlinge tegenwerking te voorkomen. Met de fase-schakelaar of -knop op de subwoofer kun je dit instellen. Plaats de subwoofer tijdelijk naast een van de hoofdluidsprekers. Als je kwaliteitskabel niet lang genoeg is, kun je tijdelijk een andere kabel gebruiken voor deze test. Als de subwoofer een fase-schakelaar heeft, kies dan de stand die het meeste laag geeft. Als er een draaiknop is, draai deze dan tot je het meeste laag hoort. Het doel is nu niet om te bepalen of er te veel of te weinig laag is, maar om de stand te vinden die het meeste laag geeft.

Nu is het tijd om de subwoofer op de meest gebruikte luisterpositie te plaatsen en te luisteren op verschillende potentiële locaties. Een goed uitgangspunt is om een plek te vinden op ongeveer een derde of tweederde van een muur. De slechtste plek is in het midden van een wand, iets minder slecht is op een kwart van de lengte van de muur. Plaatsing in een hoek leidt vaak tot een te sterke versterking van het laag en wordt afgeraden. Zodra je de beste locatie hebt gevonden, kun je de subwoofer daar neerzetten en aansluiten met de juiste kabels.

– Hoe een subwoofer in te regelen voor optimale prestaties: gids en tips

Het correct instellen van een subwoofer is van cruciaal belang om het beste geluidsresultaat te behalen. Er zijn verschillende manieren om een subwoofer in te regelen, afhankelijk van het type subwoofer en de versterker/receiver. Hieronder bespreken we de verschillende opties en methoden voor het instellen van een subwoofer, zodat je kunt genieten van de optimale geluidservaring.

  1. Zelf-inregelende subwoofers: gebruiksgemak met app-bediening Moderne subwoofers bieden vaak de mogelijkheid om zichzelf automatisch in te regelen met behulp van een handige app op je smartphone of tablet. Met deze app kun je de subwoofer vanuit je luisterpositie kalibreren. Door zowel een nearfield meting (bij de subwoofer) als een farfield meting (bij de luisterpositie) uit te voeren, kan de subwoofer optimaal worden afgestemd op jouw specifieke luisterruimte. Bovendien biedt de app diverse instelmogelijkheden, zoals fase, crossover en handige presets voor home-cinema, muziek en soms zelfs een nachtmodus. Ook kun je vaak zelf gepersonaliseerde equalizerpresets vastleggen voor specifieke toepassingen.
  2. Subwoofer in een home-cinema installatie: automatische afregeling via een AV-receiver. Veel AV-receivers beschikken over automatische inregelfuncties die gebruikmaken van een microfoon. Door eenvoudigweg deze functie te activeren en gedurende het afregelproces stil te zijn, kan de receiver automatisch de subwoofer en andere luidsprekers afstemmen op de optimale instellingen. Moderne AV-receivers gaan zelfs nog een stap verder en kunnen de frequentie- en faserespons van alle luidsprekers aanpassen. In geval van zelf-inregelende subwoofers kan het echter conflicteren met de afregelfunctie van de AV-receiver. Kies de methode die het beste resultaat oplevert voor jouw specifieke situatie.
  3. Subwoofer inregelen bij een stereoversterker of receiver: Deze apparaten bieden meestal geen specifieke instelmogelijkheden voor een subwoofer. Hier zijn drie mogelijke opties:
  • Aansluiten op de subwoofer-uitgang: Eenvoudige versterkers met een subwoofer-uitgang hebben doorgaans een vooraf ingestelde filterfrequentie (raadpleeg de specificaties). Deze ligt meestal tussen 80 en 150 Hz. Als de geluidsresultaten bevredigend zijn, kun je de subwoofer op deze uitgang aansluiten. Als de resultaten minder bevredigend zijn, kun je overwegen om de subwoofer aan te sluiten op de pre-out of, indien geschikt, op de luidsprekeruitgangen. Bij duurdere versterkers met een subwoofer-uitgang kun je vaak de filterfrequentie aanpassen. Raadpleeg hiervoor de gebruiksaanwijzing van het apparaat.
  • Aansluiten op de pre-out: Als je versterker een pre-out heeft, kun je de subwoofer rechtstreeks hierop aansluiten. Je dient vervolgens het volume en de filterfrequentie handmatig in te stellen.
  • Aansluiten op de luidsprekeraansluitingen: Indien de subwoofer ervoor geschikt is, kun je deze aansluiten op de luidsprekeraansluitingen van de versterker. Hierbij dien je eveneens handmatig de filterfrequentie en het volume in te stellen.

Het instellen van de filterfrequentie en het volume van een subwoofer is essentieel voor een optimale geluidsweergave. De grootste valkuil bij het instellen van de subwoofer is een te hoog volume. Een te luide subwoofer is vermoeiend en gaat irriteren terwijl een goed ingestelde subwoofer het geluid juist aangenamer maakt.

Hier zijn enkele tips om dit goed te doen:

Filterfrequentie (crossover) instellen:

  • Raadpleeg de handleiding of specificaties van je hoofdluidsprekers om het frequentiebereik te achterhalen.
  • Stel de filterfrequentie van de subwoofer in op een punt net onder het laagste frequentiebereik van de hoofdluidsprekers, bijvoorbeeld 40 hertz bij grote luidsprekers of 100 hertz bij kleine luidsprekers.
  • Houd er rekening mee dat het laag van de hoofdluidsprekers niet direct volledig wegvalt, dus een iets lagere instelling kan beter zijn.

Volume instellen:

  • Begin met het volume van de subwoofer iets hoger in te stellen dan nodig, zodat je te veel laag hebt.
  • Luister naar verschillende soorten muziek en verlaag het volume telkens een beetje totdat het geluid aangenaam en gebalanceerd klinkt.
  • Let op dat je de subwoofer niet meer hoort dan de andere luidsprekers. Verlaag het volume nog iets als je de aanwezigheid van de subwoofer opmerkt.
  • Schakel de subwoofer tijdelijk uit en luister naar het geluid. Als het geluid dunner en minder vol klinkt zonder de subwoofer, zit je waarschijnlijk op het juiste volumeniveau.

Met deze stappen en luistertests kun je de filterfrequentie en het volume van je subwoofer nauwkeurig afstellen voor een gebalanceerde en aangename geluidsweergave.

Gerelateerd

Alle berichten